پناهگاه مهر، حامی سگ‌های بیمار است

روز جمعه بازدید از این پناهگاه برای عموم مردم آزاد است. در این روز خانم امامی، مدیرعامل پناهگاه، و دیگر همکارانش که از صبح زود پناهگاه را آماده بازدید کرده‌اند، در ابتدای ورود افراد به مجموعه با آنان احوال‌پرسی کرده، توضیحاتی درباره پناهگاه حیوانات مهر مشهد داده و بروشور‌های مخصوص بازدیدکنندگان را در اختیارشان قرار می‌دهند.

این مجموعه را که تنها پناهگاه خیریه حیوانات آسیب‌دیده و بی‌سرپناه مشهد محسوب می‌شود، خانم فروغ امامی شهیدی سال ۱۳۸۸ تأسیس کرده است. برای آشنایی بیشتر با این مجموعه گفت‌وگوی دوستانه‌ای با وی که هم‌زمان مؤسس و مدیرعامل پناهگاه سبزاندیشان ماندگار مشهد یا همان پناهگاه مهر مشهد است، انجام دادیم که گزیده آن را می‌خوانید.

دعوای سگ‌ها برای لذت چند انسان ناسالم!

متأسفانه در کشور ما قوانین و سازمان‌های حمایتی چندانی برای حمایت از حقوق حیوانات (سگ‌ها، گربه‌ها و...) وجود ندارد و برخورد قاطع و قانونی‌ای نیز با فردی که حیوانی را آزار داده است، نمی‌شود. با این حال با وجود ضعف حمایتی در حوزه قوانین، همه ما پیروان دینی هستیم که آزار و اذیت هر موجود زنده‌ای را حرام و ممنوع دانسته است و در آن کسانی که حیوانی را آزار دهند مورد خشم الهی واقع می‌شوند.

پیامبر (ص) و ائمه (ع) نیز با حیوانات رفتار مهربانانه‌ای داشته‌اند و حتی بهره‌کشی و کارکشیدن بیش از اندازه از حیواناتی مانند اسب و الاغ را ممنوع کرده‌اند. در حدیثی آمده است که «اگر سوار بر اسب هستید، قصد گفتگو با فرد دیگری دارید باید از اسب پیاده شوید و بعد شروع به صحبت کنید.»

با وجود دستور‌ها و تأکید دین مبین اسلام بر جلوگیری از حیوان‌آزاری و حمایت از حیوانات، متأسفانه هنوز هم برخی انسان‌ها فقط برای لذت‌بردن و تفریح خود حیوانات را آزار و شکنجه می‌دهند.

دعوای سگ‌ها یک نمونه وحشتناک از این حیوان‌آزاری آشکار است؛ در دعوای سگ‌ها، دو سگ تا حد مرگ با یکدیگر می‌جنگند، حتی کشته می‌شوند برای آنکه چند انسان بیکار و ناسالم لذت ببرند! در فصل زمستان به‌جای ریختن غذا برای حیواناتی که گرسنه مانده‌اند به آن‌ها سنگ می‌زنیم.

در یکی از همین زمستان‌های سرد زمانی‌که در مسیر جاده به طرف خانه در حال حرکت بودم، متوجه سگی شدم که در کنار جاده نشسته است، در کنارش ایستادم تا غذایی به او بدهم. در این لحظه متوجه شدم که این سگ به خاطر گرسنگی و سرمای شدید، یخ کرده و مرده است.

این صحنه تأثیر ماندگاری در ذهنم گذاشت. در حادثه دیگری خودرو‌ها گربه‌ای را در جاده زیرگرفته و آن‌قدر از رویش عبور کرده بودند که به زمین چسبیده بود. دیدن چنین صحنه‌های دردناک و ناراحت‌کننده‌ای باعث شد که به فکر تأسیس مکان و محلی برای نگهداری از حیوانات آسیب‌دیده و زخمی بیفتم، فکری که خیلی زود عملی شد.

پناهگاهی خیریه برای حیوانات بی‌پناه

پس از دیدن این صحنه‌ها و با توجه به اینکه تعداد سگ‌های بی‌پناه که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند از دیگر حیوانات بیشتر است، فکری به ذهنم رسید که اندکی بعد شروع آن را عملی کردم. به همین منظور سال ۱۳۸۸ در حاشیه بیرونی شهر و زمین‌های شوره‌زار خارج از روستای شورآب، در زمین اهداشده یکی از خیران و نیکوکاران، موقتی اولین پناهگاه حمایت از حیوانات زخمی مهر مشهد را تأسیس کردم.

با توجه به تازه‌کاربودنمان و نبود هیچ‌گونه امکانات (آب، برق و گاز) در هفته‌ها و روز‌های اول سختی زیادی تحمل کردیم. برای تأمین آب پناهگاه، مسافت چند کیلومتری را طی می‌کردیم تا ۲۰ لیتری‌هایی را از آب روستای شورآب پرکرده و به پناهگاه بیاوریم. امری که  با توجه به احتیاج روزانه حیوانات به آب، کاری طاقت‌فرسا و بسیار سخت بود.

مهم‌ترین مشکل ما در آن‌زمان مخالفت‌ها و اعتراض روستائیان به حضور مجموعه در این منطقه بود. با وجود فاصله چندکیلومتری پناهگاه از زمین‌های مزروعی، روستائیان وجود پناهگاه را دلیل افت قیمت زمین‌هایشان می‌دانستند و هر روز مزاحم می‌شدند. روستائیان به ما اهانت و تهدید زیادی کردند و حتی با حمله به پناهگاه و خراب‌کردن دیوار‌های آن، ما را پس از دوسال‌ونیم مقاومت، مجبور به تغییر مکان کردند.

۵ سال پیگیری بی‌نتیجه برای گرفتن زمین

با توجه به مخالفت‌های روستائیان با فعالیت پناهگاه و کمبود منابع مالی لازم برای خرید زمین مستقل پناهگاه، از همان ابتدا پیگیری‌هایی را از طریق سازمان‌های مختلف برای گرفتن زمین مناسب شروع کردم. بعد از پیگیری‌های مداوم قول یک‌هکتار زمین را از مسئولان منابع طبیعی گرفتم. تقریبا تمام مراحل اداری واگذاری زمین هم انجام شد، اما زمان واگذاری، کمیسیون مربوطه و مشترک جهاد کشاورزی و مسکن وشهرسازی با این‌کار مخالفت کرد.

در این زمان تهدید‌های روستائیان به اوج رسیده بود و چاره‌ای جز ترک محل نداشتیم. به‌ناچار گاوداری متروکی را در حاشیه جاده کمربندی اجاره کردیم، به این امید که به‌زودی با حمایت مسئولان جای مناسب را پیدا خواهیم کرد.

پس از اینکه واگذاری آن یک هکتار منتفی شد، پیگیری‌های خود را در دیگر مجموعه‌ها ادامه دادیم تا اینکه شهرداری شاندیز زمین دورافتاده‌ای را به متراژ یک‌هکتار، طی قراردادی بیست‌ساله در اختیار ما قرار داد.

اما درست  زمانی که طبق قرارداد در حال دیوارکشی بودیم، جهادکشاورزی وارد شد و اعلام کرد که حق دیوارکشی نداریم. از ما شکایت و ما را دادگاهی کرد، ولی خوشبختانه در ماجرای این پرونده، رفع اتهام شدیم و دادگاه به نفع ما رأی داد.

در همان‌زمانِ پیگیری پرونده، اداره آب و فاضلاب ورود پیدا کرد و اعلام کرد این زمین مال آن‌هاست و ربطی به شهرداری و جهاد کشاورزی ندارد. پیگیری برای تهیه زمین بیش از پنج‌سال و نیم، زمان از ما گرفت، اما هیچ نتیجه‌ای برایمان نداشت. اکنون به دلیل نبود حمایت سازمان‌ها از ما و تورم چندین ساله، همان زمین ۵ سال قبل را هم نمی‌توانیم بخریم.

۵ هکتار زمین نیاز داریم

مشکل اصلی درباره واگذاری زمین به ما این است که مسئله حمایت از حیوانات برای برخی مدیران و شهروندان هنوز حل نشده است و برخی از آن‌ها با فعالیت‌های حمایتی از حیوانات مخالف هستند. با وجود تبلیغات و افزایش فعالیت گروه‌های حامی حیوانات در کشور به‌دلیل نبود قانون حمایت از حیوانات، هنوز این موضوع جا نیفتاده است و همیشه عده‌ای هستند که اعتراضات بی‌موردی درباره فعالیت‌های ما دارند.

آن‌ها مخالف نگهداری سگ‌ها و جمع‌آوری آن‌ها هستند، به‌همین دلیل در هرجایی که ساکن بشویم باز هم مخالفت‌هایی وجود دارد. از طرف دیگر در مکان فعلی که ۳ هزار متر است تعدادی از سگ‌ها عمل جراحی شده‌اند و احتیاج به فضای بازتری دارند.

در حال حاضر فنس‌ها و فضای موجود برای نگهداری این همه سگ کافی نیست و پناهگاه کمترین استاندار‌های لازم را ندارد. به همین دلیل برای داشتن فضای بهتر و جلوگیری از مخالفت‌ها احتیاج به یک زمین ۵ هکتاری داریم که بتوانیم پناهگاه را در مرکز آن قرار داده و با ساخت فضا‌های دیگر مانند کاشت درخت و... در آن، فضای لازم برای این حیوانات را ایجاد کنیم.

شاید با این‌کار بهانه را از دست مخالفان بگیریم! اما در حال حاضر چنین پولی در اختیار نداریم و به‌شدت نیازمند حامی مالی هستیم، تمام خدمات و هزینه‌های این پناهگاه از هزینه اجاره محل، پول کارگر و هزینه غذای حیوانات پناهگاه را خیران تأمین می‌کنند. این خیران در روز جمعه که روز دیدار عمومی است به پناهگاه آمده و با کمک‌های مالی خود از ما حمایت می‌کنند.

عملیات نجات حیوانات

عملیات امداد و نجات روی حیوان زخمی و رهاشده تا بهبودی کامل آن‌ها، یکی از فعالیت‌های اصلی این پناهگاه است. شهروندان با تماس تلفنی مکان حیواناتی را که مورد آزار قرار گرفته‌اند، اطلاع می‌دهند، همکاران ما نیز که بیشترشان به‌طور افتخاری و رایگان در این پناهگاه خدمت می‌کنند بلافاصله خود را به محل رسانده و بعد از انجام آزمایش‌های لازم حیوان آسیب‌دیده را در صورتی که زخم و آسیب‌دیدگی شدیدی نداشته باشد، به پناهگاه می‌آورند.

در اولین مرحله کمک‌های لازم درباره سلامتی و نجات حیوان انجام و بعد از آن به فنس‌های قرنطینه انتقال می‌یابند. مراقبت و نگهداری تا پایان دوران نقاهت و سلامت کامل حیوان انجام می‌شود. در صورتی هم که آسیب بدنی شدید و نیاز به جراحی باشد، چون ما در پناهگاه امکانات لازم برای جراحی و مراقبت‌های ویژه نداریم، حیوان زخمی به یکی از کلینیک‌های دامپزشکی در حاشیه جاده آزادی انتقال داده می‌شود و در آنجا عمل جراحی و رسیدگی‌های لازم توسط دامپزشک انجام می‌شود.
 بعد از آن همکاران ما دوباره حیوان زخمی را به پناهگاه آورده و در فنس‌های ویژه قرنطینه قرار می‌دهند و مراقبت‌های ویژه درباره حیوان تا بعد از به‌دست‌آوردن سلامتی کامل انجام می‌شود. سگ‌ها بر اساس جنس، نژاد و جثه در فنس‌های عمومی قرار می‌گیرند.

سگ‌ها در این مکان هستند تا زمانی که صاحبی پیدا شود و سرپرستی آن‌ها را برعهده بگیرد. در طول این ۹ سال جان صد‌ها سگ آسیب‌دیده و مجروح را نجات داده‌ایم، ۵۰۰ عدد از این سگ‌های مجروح را از مأموران جمع‌آوری سگ‌های شهرداری تحویل گرفته و مداوا کرده‌ایم.

سگی برای فروش نداریم

به‌دلیل کمبود جا و نبود مکان مناسب و هزینه‌های زیاد نگهداری از سگ‌ها، تحت شرایط ویژه سگ‌ها را در اختیار افراد متقاضی قرار می‌دهیم. ما در اینجا هیچ سگی را نمی‌فروشیم، بلکه تحت شرایط خاص حیوان را در اختیار افراد درخواست‌کننده قرار می‌دهیم. ابتدا با شخص تقاضاکننده مصاحبه می‌کنیم، بعد از آن در صورتی که تشخیص داده شود که فرد مورد نظر شرایط نگهداری سگ را دارد، آن را در اختیار وی قرار می‌دهیم.

در واقع فرد مالک سگ نیست و سگ به‌طور امانت نزد او است و هر زمان که مشاهده شود سگ در شرایط بدی قرار دارد، مسئولیت نگهداری از این فرد سلب می‌شود. به همین منظور این فرد باید هر هفته عکس یا فیلمی از سگی که در اختیارش قرار داده‌ایم تهیه کرده و برای ما بفرستد. ما با دیدن این عکس‌ها و فیلم‌های فرستاده شده و اطمینان کامل از سلامتی حیوان، درباره ادامه نگهداری از سگ توسط فرد تصمیم می‌گیریم.

حاضر به همکاری با شهرداری هستیم

در گذشته بار‌ها شاهد جمع‌آوری سگ‌های ولگرد بوده‌ام، البته امروز گفته می‌شود که شهرداری این‌کار را انجام نمی‌دهد. همیشه مخالفت خود را با این روش جمع‌آوری سگ‌ها اعلام کرده‌ام. بار‌ها به شهرداری مراجعه کرده‌ام و از آن‌ها خواسته‌ام که با توجه به تجربه چندساله‌ای که در کار جمع‌آوری سگ‌ها دارم، این‌کار را در اختیار گروه ما قرار دهند تا با روش مخصوص نسل سگ‌های ولگرد را کنترل کنیم. اما همچنان منتظر جواب و همکاری با شهرداری برای نجات جان سگ‌های ولگرد و تنها هستیم.